دانشورهای برغان و نخستین دبستان ساوجبلاغ  

  زکریا مهرور

شادروان یوسف دانشور در سال  1279شمسی در برغان و در دامن خانواده‌ای فرهنگ‌مدار و روشن‌بین زاده شد.  پدربزرگش رسول برغانی هنرمند‌ی خوش نویس بود. علاوه بر آن دانشور داماد شیخ محمد شهیدی، آخرین روحانی نامدار از سلاله شهید ثالث (ملامحمد تقی برغانی) بود و خود ضمن آن که دستی در قلم داشت اداره اوقاف دهستان برغان را عهده‌دار بود. لازم به ذکر است که در آن روزگار، تمامی امور مربوط به معارف، اوقاف و مسائل هنری زیر نظر وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه قرار داشت. از این رو دانشور نخستین دبستان غرب استان تهران را در برغان، مرکز بلوک ساوجبلاغ به تاریخ 1306 بنیاد نهاد. این دبستان که نام افتخار برانگیز ابوریحان را با خود داشت بعدها تا دبیرستان گسترش یافت و اکنون نیز بعد از هشتاد و اندی سال درسطح دبستان دایر است. دختران دانشور، مهین و بهجت در همین دبستان درس خواندند. از سویی دیگر در دامان مادری از خاندان آل برغانی بالیدند و خود به فعالیت های فرهنگی و علمی روی آوردند.

مهین دانشور دختر بزرگ یوسف به سال 1316شمسی زاده شد و تحصیلات عالی خود را در زبان انگلیسی به  انجام رساند و به ترجمه و تدریس در دبیرستان های تهران و کرج پرداخت. از ترجمه های موفق این بانوی دانشور، برگردان داستان بلند شنل اثر نیکلای گوگول (79) و فرهنگ نو در آمریکای لاتین (نشر امیرکبیر) است. در داستان سه اثر خانم دانشور قابل توجه است از جمله رمان خانواده میکائیل و اعقاب (چاپ 72). داستان های دانشور بر مبنای خاطرات زندگی در برغان پدید آمده است و در آن ها تأثیر فرهنگ بومی، زوال خاندان های دهقانی و عقب نشینی سنت های دیرپای اقلیمی در برابر فرهنگ رو به توسعه ی  شهری مشهود است. باری کوشش های فرهنگی و علمی خاندان دانشور در برغان تا هنوز در یادها مانده و آثار عینی آنها مشهود می باشد.